Het hangt af van wat voor geschenk het is: vind je het gepast, voelt het als veel te veel of is het een ongepast cadeau?
Gepast cadeau
Je bent jarig. Je vriend komt op je feestje. Je pakt het cadeautje uit dat hij meebracht. Tof zeg! Dat T-shirt dat je zo graag wilde!
Aanvaarden! Een cadeautje dat past bij de gelegenheid. Iedereen blij.
Cadeau is te veel
Je bent jarig. Je vriend komt op je feestje. Je pakt het cadeau uit dat hij meebracht. Die nieuwe spelconsole! Wat een duur cadeau!
Het cadeau is eigenlijk te veel. Moet je het cadeau aanvaarden of weigeren? Een cadeau weigeren is heel erg moeilijk. Het voelt als een afwijzing en dat is erg pijnlijk. Maar je voelt je er ook ongemakkelijk bij om het te aanvaarden. Wat je ook doet, het zal voor één van jullie beiden ongemakkelijk of pijnlijk zijn. Zo’n situatie noemen we een ethisch dilemma.
Je kan hierbij onder andere afwegen hoevéél het erover is.
Nu ja, de ouders van je vriend zijn ontzettend rijk … En kijk! Er zit een kaartje bij waarop staat dat ze je zo ook willen bedanken voor al die uren dat je je vriend hielp. Dankzij jou slaagde hij voor zijn wiskunde-examen vorig jaar en hoefde hij zijn jaar niet over te doen.
OK! Zo bekeken heb je dit cadeau wel verdiend.
Als het er heel erg over blijft, dan kan je het cadeau ook aanvaarden, maar er vriendelijk bij zeggen dat het de volgende keer wat minder mag zijn.
“Ik ben heel erg blij met dit cadeau! Maar de volgende keer doe je me iets minder duur, hé! Ik vond het trouwens fijn je te kunnen helpen met je examens!”
Je kan zulke moeilijke boodschappen ook in een grapje verpakken:
“Wauw, nu wil ik wel je privéleerkracht worden! Nee echt, het hoefde niet zo’n duur cadeau te zijn!”
Ongepast cadeau
Je bent jarig. Je vriend komt op je feestje. Je pakt het cadeautje uit dat hij meebracht. Oh nee! Een zilveren kettinkje met een hartje. Ja, je weet wel dat hij verliefd op je is, maar dat is niet wederzijds. Als je het aanvaardt dan lijkt het alsof je zijn liefje wil zijn. Maar als je het weigert dan kwets je hem.
Dit cadeautje is niet gepast. Het verplicht je tot iets wat jij niet wil. Bijvoorbeeld iemands liefje zijn. Als een cadeautje zo verplichtend of verstikkend voelt, dan is het beter het te weigeren.
“Het spijt me, maar ik kan dit cadeautje niet aanvaarden. Het voelt als een cadeautje voor een liefje en ik ben niet verliefd op je. Ik wil je niet kwetsen en hoop dat we vrienden kunnen blijven. Weet je, ga voor mijn verjaardag morgen mee shoppen en koop me dat T-shirt dat ik zo leuk vind. Goed?”
Of maak in ieder geval duidelijk wat dit cadeautje wel en niet voor jou betekent.
“Hé, ben je zeker dat je me dit cadeau wil geven? Het lijkt me eerder iets voor liefjes. Maar ik ben je vriendin en ik ben niet verliefd op je.”
Stel dat er nog mensen op je feestje zijn en je wil je vriend niet in verlegenheid brengen. Dan kan je het cadeau rustig aanvaarden en er niet te veel aandacht aan besteden. Zodra je je vriend alleen kan spreken, kan je het cadeau alsnog teruggeven of duidelijk maken dat je jezelf tot niets verplicht.
We schrijven hier over een ‘vriend’, maar het kan ook over een ‘vriendin’ gaan.
Waar je heel veel andere info vindt op maat van jongeren.