Gepest worden, dat doet pijn. Misschien ben je verdrietig. Misschien ben je boos.
Het is belangrijk dat er iets aan het pesten gedaan wordt. Hieronder vind je de belangrijkste stappen om het pesten te stoppen.
Sommige dingen kan je alleen doen. Maar om het probleem op te lossen, zoek je best steun.
Stap 1: Het is niet jouw schuld
Misschien pikt een pester jou eruit omdat je een bepaald fysiek kenmerk of een bepaald karakter hebt. Maar dat is niet de reden waarom je gepest wordt.
Pesten begint bij de pester, niet bij jou.
Pesters zijn op zoek naar iets dat ze missen:
- Ze zoeken hun plek in de groep.
- Ze willen erbij horen.
- Soms leerde iemand thuis dat die door te pesten aandacht kreeg.
- Soms begint iemand uit verveling te experimenteren met pesten.
- ...
Pesters komen vaker voor in een groep waar de groepssfeer niet echt goed is. In zo’n groep moeten ze harder zoeken naar wat ze missen.
Jij bent toevallig het slachtoffer. Was jij er niet geweest? Dan kozen ze iemand anders uit. Het ligt niet aan jou.
Als je dat begrijpt, ben je al een stap vooruit.
Dan begrijp je ook …
- … dat je niet aan jezelf moet twijfelen.
- … waarom de oplossing zeker niet van jou alleen kan komen.
Stap 2: Praat erover
Zorg ervoor dat je niet alleen bent. Samen sta je sterker. Het kan al opluchten om met een vriend of vriendin te praten over hoe je je voelt.
Maar om het pesten op te lossen, moet je ook echt iets doen met de groep, op de plek waar het pesten gebeurt.
Daarom is het belangrijk dat je ook een volwassene in vertrouwen neemt. Ook als de pester een volwassene is.
Er is altijd een volwassene die naar je wil luisteren
1. Ga naar iemand die je goed kent en vertrouwt: je ouders, leerkracht, leider, trainer, …
2. Durf je niet met zo iemand te praten?
- Er zijn mensen die opgeleid zijn om te helpen en beroepsgeheim hebben, zoals:
- CLB-medewerker op school
- Aanspreekpunt integriteit (API) in je jeugdvereniging, in je eigen sportclub of in je sportfederatie.
- Het kan ook al opluchten om gewoon te praten met iemand die je niet kent.
- In het blokje ‘Praat erover’ op deze pagina vind je enkele plekken waar dat kan, online of in het echt.
- Vaak kan het ook anoniem.
- Is praten te moeilijk?
- Zoek een andere manier om je gevoelens uit te drukken.
- Schrijf het op, maak een tekening of een lied.
- Je kan dat dan laten zien aan iemand die je vertrouwt of aan een hulplijn.
Je moet niets bewijzen
Je gevoelens zijn genoeg om een luisterend oor en steun te vragen. Iedereen verdient het om zichzelf te zijn en zich daar goed bij te voelen. Pesten maakt dat moeilijker.
Je moet geen bewijsmateriaal verzamelen voor je mag vertellen dat je je niet goed voelt.
Bij sommige soorten van pesten kan je wel bewijzen laten zien.
- Bij fysiek geweld kan je de verwondingen laten vaststellen door een huisarts.
- Bij online pesten kan je gesprekken laten zien of horen, foto’s of screenshots maken, een logboek bijhouden met tijdstippen en wie wat stuurde.
Ben ik dan geen snitcher of klikspaan?
Nee, een probleem melden is niet hetzelfde als klikken. Of het nu over jezelf gaat of over iemand anders die gepest wordt.
- Bij klikken wil je iemand in de problemen brengen.
- Bij melden wil je iemand net uit de problemen helpen.
Stap 3: Maak samen een plan
Heb je een volwassene in vertrouwen genomen? Dan kunnen jullie samen een plan maken om iets aan het pesten te doen.
Zorg dat je zelf akkoord bent met de keuzes. Jij kan de situatie het best inschatten.
Niet elke volwassene zal even goed weten wat te doen, dat is normaal. Vraag hen om zeker eens op allesoverpesten.be te kijken. Daar vinden ouders, leerkrachten, begeleiders en trainers tips vinden om jou beter te helpen.
Kan ik alleen dan niets doen?
Jawel, maar meestal is dat niet genoeg, omdat het niet aan jou ligt. Je kan het probleem meestal alleen oplossen samen met anderen.
Nee. Als pesters je uitschelden, wandel je best weg.
Scheld je terug? Dan maak je de situatie erger en verlaag je je tot hun niveau.
Krijgen ze geen reactie? Dan is er voor hen vaak niet zoveel plezier aan.
Ja. Het is logisch als je een beetje bang bent, maar het kan helpen als je uitstraalt dat het je niet zo raakt.
Loop rechtop en ga niet in een hoekje staan.
Niet altijd. Als allerlaatste poging kan het soms een goed idee zijn om van school, jeugdbeweging of sportclub te veranderen. Maar weet dat dit geen makkelijke keuze is.
Veranderen van school betekent: aanpassen aan een nieuwe school, nieuwe mensen leren kennen, nieuwe vrienden maken, …
Dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Ook dan is er veel veerkracht nodig om met die grote veranderingen om te gaan.
Jorrit (23) koos wel om van school te veranderen. Voor hem was het de juiste beslissing, maar dat is zeker niet altijd zo.
Ja. Dat is zeker een goed idee.
- Laat weten dat je het gedrag echt niet leuk vindt.
- Zeg dit rustig en kordaat, zonder boos te worden of te huilen.
- Wandel dan weg.
- Zoek steun bij vrienden, familie of leerkrachten, …
Ja.
Reageren je vrienden spontaan? Dan is dat een goed teken naar de persoon die pest.
Reageren je vrienden niet spontaan? Dat maakt hen nog geen slechte vrienden.
Ze hebben misschien schrik om ook gepest te worden? Bespreek met je vrienden of zij het gedrag ook niet oké vonden. Misschien willen ze wel mee gaan praten met een volwassene.
Jij moet je eigenlijk niet aanpassen, want het is niet jouw schuld.
Je kan wel proberen om minder te laten merken dat het pesten je raakt. Soms wordt het minder interessant voor de pester als jij niet reageert zoals verwacht.
Bij online pesten bestaan er wel manieren om jezelf beter te beschermen: je kan mensen blokkeren, berichten rapporteren om ze te laten verwijderen, screenshot nemen als bewijs, …
Ga vooral op zoek naar mensen waar je je wel goed bij voelt. Zij kunnen je steunen en helpen bij het zoeken van een oplossing.
Zorg dat je mentaal gezond blijft. Focus niet alleen op het pesten, probeer ook nog te zien wat er wel goed gaat.
Probeer te genieten van dingen die je graag doet. Bekijk welke leuke dingen en leuke mensen er ook zijn. Zo kan je het pesten af en toe vergeten.
Misschien hoorde je al eens over veerkracht? Werken aan je veerkracht kan zeker helpen. Kijk dus zeker ook eens op noknok.be/wat-is-veerkracht.
Ga vooral op zoek naar mensen waar je je wel goed bij voelt. Zij kunnen je steunen en helpen bij het zoeken van een oplossing.
Wat als het pesten niet stopt?
De pester stopt vaak pas echt als die geen aandacht meer krijgt van de groep. Een goede sfeer in je groep werkt het allerbeste tegen pesten.
Jij kan natuurlijk op je eentje niet de groepssfeer veranderen. Daarom is het belangrijk te praten en steun te zoeken van een leerkracht, docent, leider of coach.
Verandert er niet meteen iets? Geef niet op. Blijf praten met de mensen die je vertrouwt.
Het is belangrijk dat je je hart kan luchten. Je kan ook samen een nieuw plan maken.
Waar je heel veel andere info vindt op maat van jongeren.