Als je beseft dat je iets fout hebt gedaan, kan je last hebben van schaamte of een schuldgevoel. Wees niet te hard voor jezelf en maak die gevoelens niet groter dan ze moeten zijn: ja, je hebt iets fout gedaan, maar nee, daarom ben je geen slecht persoon.
Wat kan je wel doen?
Geef toe dat je fout was
De ander voelt zich erkend wanneer jij laat zien: ik weet dat ik je pijn heb gedaan, en ik had dat niet mogen doen.
Zo’n erkenning is heel belangrijk voor mensen.
Stel je voor hoe jij je zelf voelt als iemand zegt:
“Ja, dat was echt vervelend voor jou dat ik je niet liet uitspreken en mijn eigen idee wou doorduwen.”
Tegenover:
“Ik mag toch mijn gedacht zeggen?”
Je moet het wel menen
Het kan dat jij zelf vindt dat je helemaal niets fout deed. Maar de leerkracht verplicht je om je te gaan verontschuldigen. Of je denkt: “Ik zal maar sorry zeggen, dan is dat gedoe voorbij.”
Dat voelt oneerlijk voor jou. Het betekent ook niet veel, en de kans is groot dat die ander voelt dat het niet oprecht is.
Dan is het beter om een goed gesprek te hebben over jullie conflict of ruzie. Eventueel met de hulp van een bemiddelaar.
Zeg niet "Sorry, maar"
Gebruik geen ‘maar’ in je verontschuldiging. Dan lijkt het alsof je een ‘uitvlucht’ verzint. Alsof je het niet echt meent.
Voel je het verschil tussen de volgende twee zinnen?
Je botst per ongeluk tegen iemand aan en zegt:
“Het spijt me, maar je stond hier plots in de weg.”
“Het spijt me. Dat was lomp van me…”
Verontschuldig je niet te veel of te weinig
... in vergelijking met wat je fout deed. Bijvoorbeeld:
Je botst per ongeluk tegen iemand aan en zegt:
“Oh nee! Hoe vreselijk lomp ben ik toch! Het spijt me zo ontzettend dat ik tegen je aan botste! Kan je me vergeven?” Dit is duidelijk te veel. Daardoor lijkt het ook niet gemeend. Alsof je er mee lacht. Of alsof jij eigenlijk het slachtoffer bent, want nu moet de ander heel veel moeite doen om jou gerust te stellen.
Doorlopen zonder iets te zeggen is te weinig. Het is onbeleefd.
Een gewone “Sorry!” is in dit geval waarschijnlijk genoeg.
Soms is sorry niet genoeg
Soms is er meer nodig dan een verontschuldiging. Dan moet je jouw fout ook herstellen.
Je botst per ongeluk tegen iemand aan. Hun smartphone klettert op de grond. Het scherm is helemaal gebroken! “Het spijt me vreselijk! Ik zal betalen voor de herstelkosten.”
Wat als mijn fout onherstelbaar is?
De smartphone kan niet meer hersteld worden. Bovendien was die persoon er erg aan gehecht. Het was het laatste kerstcadeau dat die van zijn peter kreeg. Die is een paar maanden later overleden. Dus een nieuwe smartphone kopen, kan niet alle schade herstellen.
Je kan dan niet veel meer doen dan erkennen dat je een fout hebt gemaakt. En je daarvoor verontschuldigen.
“Het spijt me heel erg dat ik niet beter uitkeek en dat daardoor die smartphone van je peter kapot is. Ik wou dat ik je verdriet kon wegnemen. Wat kan ik voor je doen?”
Het helpt als de ander het je vergeeft. Vergeef ook jezelf: je hebt gedaan wat je kon. Na een tijdje helen de wonden.
Wat als iemand mij niet wil vergeven?
Soms blijft iemand boos.
Ga dan niet door het stof kruipen of smeken.
Je kan ervoor kiezen het los te laten en afstand te nemen. Wat je ook kan doen is een bemiddelaar zoeken: een buitenstaander die het gesprek tussen jullie opnieuw kan starten.
Die bemiddelaar kan naar jullie allebei luisteren en een gesprek tussen jullie begeleiden zodat het goed verloopt.
Een bemiddelaar zal er niet altijd voor kunnen zorgen dat jullie terug vrienden zijn. Maar meestal wel dat jullie goede afspraken met elkaar kunnen maken over hoe het verder moet.
Straf kan iets goeds zijn
Het kan ook dat je gestraft wordt voor wat je fout hebt gedaan.
Soms kan je door die straf uit te voeren iets goed maken, bijvoorbeeld je moet zelf de graffiti die je gespoten hebt terug verwijderen.
Kan je je fout niet herstellen? Dan is je straf een manier om erkenning te geven aan de ander. Je kan het ook zien als een kans voor jezelf om dit af te sluiten.
Waar je heel veel andere info vindt op maat van jongeren.